Dnia 19 września 2015 r. zorganizowaliśmy V edycję inscenizacji historycznej pt. „Niepodległa Rzeczpospolita Kampinoska 2015 – Węgierskie Serce”. Podczas zeszłorocznej inscenizacji pożegnaliśmy się z widzami oświadczając że była to nasza ostatnia inscenizacja. Los jednak zrządził inaczej. Zgłosili się do nas węgierscy producenci filmowi z prośbą o pomoc w realizacji filmu „Korytarz Węgierski 44”. Rozpoczęliśmy intensywną współpracę z węgierskimi kolegami, już w maju pomagaliśmy nakręcić wywiady z żołnierzami „Grupy Kampinos”, wspólnie wyszukiwaliśmy miejsc związanych z historią żołnierzy węgierskich na terenie Puszczy Kampinoskiej. Węgierscy producenci poprosili nas o zorganizowanie jeszcze jednej inscenizacji historycznej podczas której mogli by nakręcić sceny niezbędne do filmu. Zebraliśmy się zatem jeszcze raz aby przygotować inscenizację, nieco inną niż wszystkie do tej pory. Za kanwę scenariusza posłużyły nam wspomnienia Istvána Eleka, węgierskiego żołnierza który stacjonował w okolicach Starych Babic podczas Powstania Warszawskiego. Na miejsce inscenizacji wybraliśmy park przykościelny Parafii Rzymsko-Katolickiej św. Rocha w Lipkowie.
Dzięki uprzejmości Księdza Proboszcza Tomasza Sobieckiego otrzymaliśmy do dyspozycji polanę za plebanią, co dało nam wspaniałe tło zarówno do inscenizacji jak i zdjęć. Rozpoczęliśmy od scen z życia mieszkańców dworku w przededniu wybuchu II wojny światowej. Sielskie sceny przerwało przybycie rannego żołnierza z Bitwy nad Bzurą, został on opatrzony przez mieszkańców, i dął początek konspiracji. Wkrótce pod dworek zajechały niemieckie pojazdy, ludność cywilna odczuła represje okupanta. Zaraz potem pokazaliśmy scenę w której zginął pierwszy żołnierz VIII rejonu Józef Niegodzisz. Lektor czytał historię konspiracji na tych terenach, aż doszliśmy do momentu kiedy w dworku zakwaterowani zostali żołnierze węgierscy. W tę rolę wcielili się rekonstruktorzy z Węgier, którzy specjalnie przybyli by wziąć udział w inscenizacji. Węgierską grupą dowodził Piotr Kaszuba – pasjonat historii węgierskiej, który pełnił jednocześnie rolę tłumacza. Odtworzyliśmy sceny jakie opisał w swych wspomnieniach István Elek – aresztowanie przez węgierskich żołnierzy grupy „ronowców”, za co węgierscy oficerowie zapłacili życiem. Scena w której Honvedzi chowali swoich poległych kolegów wypadła niezwykle realistycznie dzięki pomysłowości Krzysztofa Markiewicza, który wykonał w tym celu specjalne manekiny. Węgrzy wkrótce opuścili dworek, na scenie pojawili się partyzanci, przygotowujący się do bitwy. Teraz zaczęła się bardziej dynamiczna część inscenizacji. Na polanę wkroczyli Niemcy z lekkim pojazdem pancernym. To natarcie zostało powstrzymane, jednak Niemcy uderzyli ponownie, tym razem ze wsparciem transporterów półgąsienicowych i lekkich pojazdów. Wybuchy rwały ziemię, a huk wystrzałów niósł się po okolicy. Polanę spowił dym. Tak ukazaliśmy ostatnia bitwę „Grupy Kampinos”. W ostatniej scenie widzowie obejrzeli sytuację opisaną w książce pt. „Konspiracja i Powstanie w Kampinosie”, autorstwa Józefa Krzyczkowskiego: była to kluczowa scena, ukazująca jak węgierscy żołnierze upozorowali wzięcie do niewoli sporego oddziału partyzantów, i stanowczo odmówili wydania ich SS-manom, grożąc otwarciem ognia w razie próby przejęcia jeńców siłą. Rekonstruktorzy odegrali tę scenę niezwykle realistycznie, jako że rozgrywało się to blisko publiczności słychać było wyraźnie zaciekłą dyskusję między niemieckim oficerem a węgierskim, oczywiście po niemiecku i węgiersku.
Pogoda jak co roku dopisała, inscenizację obejrzało liczne grono przybyłych widzów. Mimo iż sama inscenizacja nie była duża, mogliśmy zaprezentować widzom niezwykle szeroką gamę pojazdów historycznych niespotykanych podczas o wiele większych rekonstrukcji. Wśród gości byli weterani walk w Puszczy Kampinoskiej, przedstawiciele władz lokalnych, oraz nasi goście specjalni, -węgierski attaché ds. prasy i kultury Zsombor Zeöld oraz attaché wojskowy płk. Tamás Melke który wygłosił słowo wstępne przed inscenizacją. Ta inscenizacja choć nieduża, kosztowała nas sporo pracy i trudu, i z pewnością nie udało by się to wszystko gdyby nie nasi przyjaciele i ludzie dobrej woli. Współpracujący z nami od początku Grzegorz Sala – szef Grupy Rekonstrukcji Historycznej „Wolf” wyszukał ludzi i pojazdy do inscenizacji. Mariusz Komacki udostępnił nam nieodpłatnie broń do inscenizacji, a Jacek Gradus również nieodpłatnie zrobił efekty pirotechniczne i udostępnił swój pojazd pancerny. Kolega Piotr Gzylewski przyjechał swoim zabytkowym Mercedesem W136 170V Cabrio A, kolega Paweł Ptaszyński przyjechał swoim motocyklem Zündapp KS 750. Robert Rudzik z Atelier Izabelin, poświęcając swój czas, wykonał skład gazetki którą rozdawaliśmy widzom, a podczas inscenizacji wykonał profesjonalne zdjęcia. Znany kompozytor Patryk Rogoziński zgodził się zagrać na instrumencie klawiszowym podczas inscenizacji, jako lektor zgodził się wystąpić mieszkaniec Izabelina Paweł Dubaniewicz. Dzień 19 września był dla nas bardzo intensywny, ale dzięki temu iż stanowimy już zgrany zespół podczas przygotowań i samej inscenizacji panowała serdeczna atmosfera, i każdy dał z siebie wszystko. Wiele wskazuje na to iż była to już nasza ostatnia inscenizacja z cyklu „Niepodległa Rzeczpospolita Kampinoska”, ale chyba tą właśnie inscenizację zapamiętam najlepiej. Chciałbym serdecznie podziękować wszystkim którzy pomogli nam w organizacji naszego przedsięwzięcia.
- Scenariusz i realizacja: Marcin Biegas
- Scenografia i realizacja: Krzysztof Markiewicz, Olgierd Markiewicz
- Koordynacja grup rekonstrukcyjnych: Grzegorz Sala „Wolf”
- Media: Olgierd Markiewicz, Rober Rudzik
- Efekty pirotechniczne: Jacek Gradus
- Broń: Mariusz Komacki
Wszystkie pojazdy użyte w inscenizacji były oryginalnymi egzemplarzami z czasów II wojny:
- Samochód osobowy Mercedes W136 170V Cabrio A
- Dwa półgąsienicowe transportery opancerzone typu Sd.Kfz.251
- Lekki pojazd wielozadaniowy NSU HK101 Kettenkraftrad Sd.Kfz. 2
- Motocykl wojskowy Zündapp KS 750
- Lekki samochód pancerny BA-64
W rekonstrukcji udział wzięły następujące Grupy Rekonstrukcji Historycznej:
Strona polska:
- GRH Bluszcz
- GRH WiN
- GRH Żmija
Strona niemiecka:
- GRH Wolf
- GRH Grenadiere
Strona węgierska:
- Magyar Királyi 3. „Szent István” Honvéd Gyalogezred Hagyományőrző Egyesület
- Soproni HOHE Hagyományőrzők
- GRH Honvéd 44
Patroni i współorganizatorzy:
- Ambasador Węgier w Warszawie – Dr. Iván Gyurcsík
- Starosta Powiatu Warszawskiego Zachodniego – Jan Żychliński
- Wójt Gminy Izabelin – Witold Malarowski
- Wójt Gminy Leszno – Andrzej Cieślak
- Wójt Gminy Stare Babice – Krzysztof Turek
- Dyrektor Kampinoskiego Parku Narodowego – Mirosław Markowski
- Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej pod wezwaniem św. Rocha w Lipkowie –
- ks. kan. Tomasz Sobiecki
